Inspiracja

Po transformacji z wczesnych lat 90. w Polsce z nową siłą zaczęły się rozwijać badania nad pamięcią zbiorową i tożsamością. W ujęciu socjologicznym problem podjęto w ramach projektu "Współczesne Społeczeństwo Polskie wobec Przeszłości", którego wyniki publikowane są w serii wydawniczej pod tym samym tytułem (Szpociński – Kwiatkowski 2006, Szacka 2006-2007, Kwiatkowski 2008, Szpociński 2009, Golka 2009). Ujęcie historyczne reprezentowane jest przez projekt Modi Memorandi Prof. Traby i liczne publikacje Prof. Kuli (2002, 2004a i b). Badania nad pamięcią mniejszości żydowskiej prowadzone są w Centrum Badań nad Zagładą Żydów, a Europejska Sieć Pamięć i Solidarność stawia sobie za cel nawiązanie dialogu między Europą Wschodnią i Zachodnią na temat przeszłości. Praca Saryusz-Wolskiej (2011) nosząca podtytuł "Studia o pamięci i miastach", choć podejmuje podobne zagadnienie, to jednak na zupełnie innym materiale źródłowym – a mianowicie w oparciu o analizę literatury i filmów poświęconych Gdańskowi, Wrocławiowi i Berlinowi.

Celem naszego projektu jest wyjaśnienie interakcji między pamięcią i tożsamością zbiorową a zmieniającą się tkanką miejską miasta na przykładzie cmentarzy – szczególnych miejsc pamięci. W etnologii rola przestrzeni podejmowana jest w ramach badań nad krajobrazem kulturowym, uwzględniając społeczny i lokalny wymiar badań w odniesieniu do narracji potocznych (por. badania nad krajobrazem kulturowym Żuław i jego rolą w kształtowaniu się tożsamości lokalnej – Brzezińska – Wosińska 2011) natomiast w językoznawstwie przestrzeń jest istotna jako element kontekstu (por. np. de Beaugrande – Dressler 1981).